Graanhalmen als lichtmasten in De Graanrepubliek

Wuivende graanhalmen verlichten sinds vorig jaar het fietspad langs de weg van Nieuw-Beerta en Drieborg naar Oudezijl. In schemering en nachtelijk duister wijzen de ruim twintig goudgele lichtmasten in de vorm van tarwestengels fietsers en wandelaars de weg. De verlichte halmen zijn van afstand zichtbaar als markante blikvangers in de graanrepubliek, toegepaste metalen kunstwerken van de hand van ‘ambachtelijk, multidisciplinair broodbeeldhouwer’ Wessel de Ruijter. 

Elk van de tarwehalmen wuift in een andere richting, de complete rij in een vloeiende golfbeweging. Want ook echte korenaren staan nooit helemaal recht in het open Oldambtster landschap. Meestal waait er een stevige wind, die dan zichtbaar is door het wuiven van het graan. Je ziet de wind, vaak van opzij: een mooie, subtiele dubbele betekenis van de naam ‘Ziedewind’, die uit zo’n tachtig inzendingen uit de regio als winnaar naar voren kwam.

“De inzender van de winnende naam vertelde dat hij vroeger altijd op de fiets met zijn moeder naar Bad Nieuweschans reed en daarbij altijd ziedewind had”, vertelt Ton van den Boomgaard namens stichting De 5 Oldambtster Dorpen, waarin Dorpsbelangen Bad Nieuweschans, Dorpsbelangen Beerta, Dorpsbelangen Drieborg, Dorpsbelangen Ganzedijk/Hongerige Wolf en Dorpsbelang Nieuw Beerta zich hebben verenigd. 

Vanuit programma Toukomst zijn tien wandel-ommetjes gerealiseerd in de dorpen. Het plan was om deze met fietspaden te verbinden, waarbij het verbeteren van de fietspaden door de gemeente werd uitgevoerd. “Bij zo’n project wordt standaard een percentage van de projectbegroting vrijgemaakt voor kunstuitingen. Daarmee kregen we de begroting niet rond, dus deden we aanvullend een beroep op onder meer LEADER”, vertelt Van den Boomgaard. Hoe ontstond het idee voor de graanhalmen als lichtbronnen? “Je praat met elkaar, de één maakt een grap, de ander komt met een ludiek idee en soms wordt er vanuit het niets zomaar iets geroepen wat uiteindelijk tot iets moois leidt. Zo gaan die dingen.”

Bij de realisatie van de graanhalmen als lichtmasten zijn ook de kinderen uit de vijf dorpen betrokken. Zo kregen ze erfgoedlessen op school over de geschiedenis van de graanrepubliek. Tijdens de openingsceremonie voerden leerlingen uit groep 5 tot en met 8 van scholen in Beerta, Drieborg en Bad Nieuweschans een openingsdans uit. Ook gingen er groepen leerlingen naar het atelier van Wessel de Ruijter, waar de kunstenaar de kinderen liet beleven hoe hij de kunstwerken maakt. Dit bezoek is door de Groninger filmmaker Sander Blom op beeld vastgelegd en verwerkt tot een film, die te bekijken is via de website 5oldambtsterdorpen.nl. Op die site staat ook een film die Blom maakte over het maakproces van de metalen graanhalmen. 

Als een Groninger iets met instemming begroet, luidt het welgezind commentaar vaak zoiets als ‘kon minder’. Van den Boomgaard vertelt dat hij over de graanhalmen als lichtmasten ‘bijna alleen maar positieve geluiden’ hoort. Dat zegt dus best veel over de instemming waarmee het kunstproject door de ‘nuchtere’ Oost-Groningers is ontvangen: “Alleen vindt een enkeling de lichtopbrengst wat mager.” Voor minimale lichtvervuiling is daarentegen ook wat te zeggen. En verder? “Het ziet er mooi uit en is toegepaste, figuratieve kunst. Niet te moeilijk, dat past hier wel.”